संगणकाचे प्रकार व माहिती | Types Of Computer In Marathi


Types Of Computer In Marathi मित्रांनो आजचे युग हे पूर्णपणे आधुनिक तंत्रज्ञानाचे आणि डिजिटल उपकरणांचे बनले आहे. या विकास व तंत्रज्ञानाच्या बदलत्या युगात संगणक हा आपल्या जीवनाचा एक महत्त्वाचा भाग बनला आहे. प्रत्येक क्षेत्रात आपल्याला संगणक पाहायला मिळतो. असे कोणतेच क्षेत्र नाही की, जेथे संगणक उपलब्ध नाही. संगणकामुळे आपल्या मानवी जीवनाची रोजची कामे सुलभ झाली आहेत. संगणकाशिवाय आपण आजच्या जीवनाची कल्पनाही करू शकत नाही. म्हणून आजच्या पोस्टमधे आपण संगणकाचे प्रकार व माहिती Types Of Computer In Marathi याबद्दल जाणून घेणार आहोत...

संगणकाचे-प्रकार-व-माहिती-Types-Of-Computer-In-Marathi


जेव्हा संगणक तयार केले, तेव्हा संगणक खूप मोठ्या आकाराचे होते, जे ऑपरेट करणे अवघड होते, नंतर नवीन तंत्रज्ञानाचा शोध लागला आणि संगणकाचा आकारही कमी झाला आणि त्यास ऑपरेट करणे देखील सोपे झाले. पण आपल्यापैकी काही लोकांना संगणकाच्या प्रकाराबद्दल विचारले तर मोजकेच लोक संगणकाचे प्रकार सांगू शकतील, पण बर्‍याच लोकांना माहिती नसतील. त्यामुळे ज्या लोकांना संगणकाच्या प्रकाराबद्दल माहिती नाही त्यांच्यासाठी हि पोस्ट उपयुक्त ठरेल.

संगणक म्हणजे काय?

संगणक एक इलेक्‍ट्रॉनिक साधन आहे. संगणकाला इंग्लिश मध्ये कॉम्प्युटर (Computer) असे म्हणतात.

कॉम्प्युटरचा फूल फॉर्म आहे - Common Operating Machine Purposely Used for Technological and Educational Research.

संगणक म्हणजे आकडे मोड किंवा गणना करणे. जेव्हा सुरुवातीला संगणक विकसित झाले तेव्हा प्रामुख्याने याचा वापर आकडे मोड किंवा गणना करण्यासाठी केला जात होता. पण मित्रांनो तेव्हापासुन ते आत्तापर्यंत या संगणकामध्ये बरेच बदल केले गेले आहेत. आजचे संगणक प्रत्येक क्षेत्रात कार्य करत आहे आणि मोठ्या प्रमाणात याचा वापर होत आहे.

सोप्या शब्दात सांगायचे झाले तर संगणक एका प्रकारचे मशीन आहे, ज्याद्वारे माहिती तयार करणे, माहितीची साठवण करणे आणि माहिती पाठवणे हे आहे.

संगणक आपण दिलेल्या सूचना पूर्ण करते. सूचना पूर्ण करण्यासाठी प्रामुख्याने तीन प्रकार आहेत ज्याद्वारे संगणक कार्य करते.
1. डेटा घेणे.
2. दुसर्‍या डेटावर प्रक्रिया करणे.
3. सूचना नुसार आपल्याला आवश्यक प्रक्रिया केलेला डेटा दाखविणे.

संगणकाचे प्रकार व माहिती Types Of Computer In Marathi

संगणकाचे मुख्यतः तीन प्रकार आहेत. जे वेगवेगळया आधारावर विभागले गेले आहेत.

1. कार्य क्षमतेच्या आधारे - अनुप्रयोगाच्या आधारे -On the basis of application
2. उद्देशाच्या आधारे - On the basis of purpose
3. आकाराच्या आधारे - On the basis of size
Classification of computer according to size

कार्य क्षमतेच्या आधारे - On the basis of application

कार्य क्षमतेच्या आधारे संगणकाचे एनालॉग, डिजिटल आणि संकरित असे तीन प्रकार आहेत.

एनालॉग संगणक - Anolog Computer In Marathi

एनालॉग संगणक हा एनालॉग डेटावर प्रक्रिया करतो. एनालॉग डेटा हा संख्यांच्या स्वरूपात नसतो तो भौतिक प्रमाण स्वरूपात असतो, ज्याची गणना करणे शक्य नाही.

एनालॉग संगणक हा बहुधा विज्ञान, शिक्षण आणि अभियांत्रिकी क्षेत्रात वापरला जातो.

हा संगणक भौतिक प्रमाणात डेटा दर्शवते आणि उपायांच्या मदतीने डेटाची गणना करतो. उदा. व्होल्टेज, दबाव, तापमान, वेग, लांबी, उंची इ.

डिजिटल संगणक - Digital Computer In Marathi

डिजिटल स्वरूपात माहितीवर प्रक्रिया करणार्‍या संगणकाला डिजिटल संगणक म्हणतात.

डिजिटल संगणक हा एक प्रकारचा संगणक आहे जो क्रमांक / संख्यात्मक डेटावर प्रक्रिया करतो. डिजिटल संगणक हा अंकांची गणना करतो. अंकांची गणना करण्यासाठी या संगणकात बायनरी नंबर सिस्टम असतात. (जसे 0, 1)

आजच्या काळात हा संगणक सर्वात लोकप्रिय आहे. हा संगणक गणितीय व तार्किक कार्य करण्यास सक्षम आहे. उदाहरणार्थ, कॅल्क्युलेटर

संकरित संगणक - Hybrid Computer In Marathi संकरित

संकरित संगणकामध्ये एनालॉग आणि डिजिटल या दोन्ही संगणकाचे गुण असतात. हा संगणक बर्‍याच गुणांनी सुसज्ज आहे. या संगणकाद्वारे रुग्णांची नाडी आणि रक्तदाबाचे अनालॉग स्वरूपात मोजमाप केले जाते नंतर हे मोजमाप डिजिटल भागांद्वारे अंकांमध्ये रुपांतरीत होते. हे संगणक रुग्णांच्या आरोग्याबद्दल अचूक माहिती देते म्हणून या संगणकाचा उपयोग बहुधा रुग्णालयांमध्ये केला जातो.

उदाहरणार्थ, पेट्रोल पंप

पेट्रोल पंपावर एक प्रोसेसर असते जे इंधन प्रवाह मोजमापांना प्रमाणित करते आणि नंतर ते किंमतीच्या मूल्यांमध्ये रूपांतरित करते.

उद्देशाच्या आधारे - On the basis of purpose

उद्देशाच्या आधारे संगणकाचे सामान्य हेतू संगणक आणि विशेष हेतू संगणक असे दोन प्रकार आहेत.

सामान्य हेतू संगणक - General Purpose Computer In marathi

आजच्या काळात ज्या संगणकांचा सर्वात जास्त वापर केला जातो तो हा संगणक आहे. विविध प्रकारच्या प्रोसेसिंग जॉब करण्यासाठी हा संगणक तयार केला गेला आहे.

सामान्य हेतू संगणकामध्ये एकाधिक प्रकारची कार्ये करण्याची क्षमता असते. या संगणकांमध्ये सीपीयू स्थापित केलेला असतो. ज्यात पत्रे लिहिणे, कागदपत्रे तयार करणे, गेम खेळणे, चित्रपट पाहणे, ऑडिओ ऐकणे इ. कार्य केले जातात. तसेच या संगणकात काही भिन्न सॉफ्टवेअर वापरुन अनेक कार्य साध्य करू शकतो.

कार्यालयात कार्य करण्यासाठी, पोलिस ठाण्यात तक्रारी नोंदवण्यासाठी, शाळा-महाविद्यालयीन शिक्षणासाठी, डेटा तयार करण्यासाठी, वैज्ञानिक गणना करण्यासाठी, सुरक्षा प्रणाली हाताळण्यासाठी अश्या अनेक कामांमध्ये या संगणकाचा उपयोग केला जातो.

विशेष हेतू संगणक - Special Purpose Computer In Marathi

विशेष हेतू संगणक हे असे संगणक आहेत जे विशेष काम करण्यासाठी डिझाइन केलेले असतात. या प्रकारच्या संगणकासाठी सीपीयू विशेषतः डिझाइन केलेले असतात. या संगणकात आपल्याला सामान्य हेतू असलेल्या संगणकातील बरीच वैशिष्ट्ये आढळतात. यामध्ये एका विशेष कार्याकडे अधिक लक्ष दिले जाते.

विमानाची नॅव्हिगेशनल सिस्टम, उपग्रह प्रक्षेपण, हेलिकॉप्टरमध्ये, संशोधन क्षेत्र, हवामान अंदाज, क्षेपणास्त्रे तयार करणे, नासामध्ये वैज्ञानिक संशोधन करणे, ट्रॅफिक लाइट कंट्रोल सिस्टम व्यवस्था यांसारख्या वेगवेगळ्या ठिकाणी खास कार्यासाठी या संगणकांची रचना केली जाते.

या संगणकात एक मोठी कमतरता आहे ती म्हणजे ज्या कार्यासाठी हे संगणक डिझाइन केले आहे केवळ तेच कार्य हे संगणक करू शकतो. इतर कोणतेही कार्ये करू शकत नाही.

आकाराच्या आधारे - On the basis of size Classification of computer according to size 

आकाराच्या आधारे संगणकाचे सुपर संगणक, मेनफ्रेम संगणक, मिनी संगणक, मायक्रो संगणक असे चार प्रकार आहेत.

सुपर संगणक - Super Computer In Marathi

सुपर संगणक हे सर्वात जलद आणि उच्च कार्यक्षमतेच्या बाबतीत सर्वात शक्तिशाली संगणक आहे. या संगणकात एकापेक्षा जास्त सीपीयू आणि मल्टीप्रोसेसर एकत्रित कार्य करतात. तसेच या एकापेक्षा जास्त लोक कार्य करू शकतात.

हे संगणक मोठ्या आकाराचे असतात आणि या संगणकाला थंड करण्यासाठी विशिष्ट एसी लावलेली असते. हे संगणक विशिष्ट कार्यासाठी बनविलेले असतात.

➡️संगणकाचे फायदे व तोटे

सुपर संगणक सर्वात वेगवान आणि सर्वात मौल्यवान संगणक आहे. या संगणकांचा उपयोग हवामान संशोधन, वैज्ञानिक संशोधन, अंतराळ प्रवास, लष्करी संशोधन आणि संरक्षण यांसारख्या समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी केला जातो.

सन 1998 मध्ये पुण्याच्या "सी-डेक" वैज्ञानिकांनी "परम-10000" नावाचा शक्तिशाली सुपर कॉम्प्युटर बनविला होता.

संपूर्ण देशाचे पाच सर्वोत्कृष्ट सुपर संगणक

तिअन्हे-१अ (एन यू डी टी), चीन
ब्लू जीन/ एल सिस्टम (आईबीएम), यूएस
ब्लू जीन/पी सिस्टम (आईबीएम), जर्मनी
सिलिकॉन ग्राफिक्स (एसजीआई), न्यू मैक्सिको
एका, सीआरएल (आर्म ऑफ टाटा सन्स), भारत

मेनफ्रेम संगणक - Mainframe Computer In Marathi 

मेनफ्रेम संगणक हे इंटिजर ऑपरेशन करण्यासाठी डिझाइन केलेले असतात आणि हे संगणक आकाराने मोठे असतात. या संगणकाचा उपयोग  मुख्यतः डेटा संग्रहित करण्यासाठी
केला जातो.

मोठ्या सरकारी संस्था, व्यवसाय प्रक्रिया, बँक, विमा, औद्योगिक रचना, हवाई रहदारी नियंत्रण प्रणाली यांसारख्या वेगवेगळ्या ठिकाणी या मेनफ्रेम संगणकांचा वापर केला जातो.

मेनफ्रेम संगणकात बरीच स्टोरेज क्षमता असते तसेच त्याची प्रक्रिया वेगही वेगवान असतो. परंतु त्याची स्टोरेज क्षमता आणि प्रक्रियेचा वेग सुपर संगणकापेक्षा कमी असतो.

मेन फ्रेम संगणक हा एकापेक्षा अधिक सर्व्हर (Server) वर ताबा मिळवून काम करू शकतो. तसेच या संगणकाला 100 हून अधिक वापरकर्ते एकाचवेळी वापरू शकतात कारण हा संगणक वेळ सामायिकरण मोडच्या आधारावर कार्य करतो.

"आयबीएमने" 1964 मध्ये "सिस्टम/360" हा पहिला मेनफ्रेम संगणक बनविला होता. त्यानंतर "आयबीएम एस/390", "आयबीएम एस/709", "आयसीएल 39", आणि "सीडीसी 6600" हे संगणक बनविले.

मिनी संगणक - Mini Computer In Marathi

मिनी संगणक मध्यम आकाराचे असतात म्हणजेच मेनफ्रेम संगणकांपेक्षा बरेच लहान आणि कमी शक्तिशाली असतात. जटिल डेटावर प्रक्रिया करण्यासाठी या संगणकाचा वापर केला जातो.

हा एक मल्टी-यूजर संगणक देखील आहे जो बर्‍याच लोकांना एकाच वेळी कार्य करण्यास समर्थन देतो.

उत्पादन नियोजन, खर्च विश्लेषण, खात्याची देखभाल यासह, उपयोग वैज्ञानिक संशोधन, इन्स्ट्रुमेंटेशन सिस्टम, अभियांत्रिकी विश्लेषण, औद्योगिक प्रक्रिया देखरेख आणि नियंत्रण यांसारख्या वेगवेगळ्या ठिकाणी या मिनी संगणकांचा वापर केला जातो.

मिनी संगणक हा कोणत्याही विशिष्ट कार्यासाठी डिझाइन केलेले नसतो त्यामुळे हा संगणक कोणत्याही व्यवसाय किंवा कंपनीद्वारे वापरला जाऊ शकतो.

मायक्रो संगणक - Micro Computer In Marathi

मायक्रो संगणकाला वैयक्तिक संगणक असेही म्हणतात. मायक्रो संगणक हा वरच्या सर्व संगणकाच्या तुलनेत फारच लहान असतो आणि बाकीच्या संगणकापेक्षा कमी खर्चीक म्हणजेच स्वस्त असतो. जी संगणक आता जास्त वापरली जातात ती सर्व मायक्रो संगणक आहेत. या संगणकाला ऑपरेट करणे फारच सोपे असते.

हा संगणक एका ठिकाणाहून दुसर्‍या ठिकाणी अगदी सहजपणे हलवला जाऊ शकतो आणि
हा संगणक आपले दैनंदिन कार्य सहजपणे पूर्ण करतो. जसे की, प्रकल्प अहवाल तयार करणे, प्रेझेंटेशन तयार करणे, घरी, कार्यालयात, शाळांमध्ये, मनोरंजन करण्यासाठी, खेळ खेळणे, अभ्यासासाठी अश्या बर्‍याच कार्यांसाठी या मायक्रो संगणकाचा वापर होतो.

या मायक्रो संगणकात सहा प्रकार पडतात.

1. नोटबुक संगणक
2. लॅपटॉप संगणक
3. डेस्कटॉप संगणक
4. पर्सनल डिजिटल संगणक
5. टॅब्लेट
6. स्मार्टफोन

आपल्याला माहीतच आहे की, संगणकाचे जग खूप मोठे झाले आहे, आता बर्‍याच प्रकारचे संगणक डिझाइन केले गेले आहेत आणि भविष्यात संगणकाचे आणखी प्रकार वाढू शकतील.

मला आशा आहे की, मित्रांनो तुम्हाला संगणकाचे प्रकार व माहिती Types Of Computer In Marathi हा मराठी लेख आवडला असेल. तुम्हाला हा लेख कसा वाटला याबद्दल तुमच्या प्रतिक्रिया कमेन्ट बॉक्स मध्ये नक्की कळवा आणि हा लेख तुम्ही तुमच्या मित्रमैत्रिणींना शेअर करायला विसरू नका.

आपला अमूल्य वेळ दिल्याबद्दल धन्यवाद.  🙏🏻

वाचा 

➡️ई-मेल आयडी म्हणजे काय?, ई-मेल ची संपुर्ण माहिती

➡️महिती तंत्रज्ञान - माहिती तंत्रज्ञानाचे फायदे व तोटे

➡️इंटरनेट म्हणजे काय? इंटरनेट चे फायदे व तोटे

➡️मोबाईल म्हणजे काय? मोबाईल चा शोध कोणी लावला?

टिप्पणी पोस्ट करा

थोडे नवीन जरा जुने